02 พ.ค. มลพิษทางอากาศ: ปัญหาใหญ่ที่ส่งผลกระทบต่อสังคมและการใช้ชีวิต

‘อากาศ’ เป็นสิ่งที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของคนเราอย่างมาก เพราะเราต้องใช้เพื่อหายใจอยู่ทุกวัน ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงของอากาศไม่ว่าจะเล็กน้อยแค่ไหน ย่อมส่งผลต่อการใช้ชีวิตของเราแทบทั้งสิ้น โดยเฉพาะมลพิษทางอากาศที่เกิดจากโรงงานอุตสาหกรรม อาจก่อให้เกิดมลภาวะที่เป็นอันตรายต่อชุมชนใกล้เคียง จนส่งผลกระทบต่อสุขอนามัยของคนจำนวนมาก 

แล้วมลพิษทางอากาศที่ว่านี้ จะสามารถส่งผลกระทบต่อผู้คนได้อย่างไรบ้าง และอะไรคือสาเหตุการเกิดมลพิษนอกเหนือจากโรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงจะมีวิธีแก้ไขอย่างไร เราได้รวบรวมสิ่งที่ควรรู้ทั้งหมดมาไว้ที่นี่แล้ว

มลพิษทางอากาศคืออะไร?

องค์การอนามัยโลกได้ให้คำจำกัดความถึงมลพิษทางอากาศไว้ว่า คือการปนเปื้อนของสภาพแวดล้อม ทั้งในร่มและกลางแจ้งโดยสารเคมี หรือสารชีวภาพซึ่งปรับเปลี่ยนลักษณะทางธรรมชาติของบรรยากาศในบริเวณดังกล่าวให้มีความเป็นพิษสูงขึ้น ในเวลาที่นานพอจนทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์ สัตว์ พืช หรือทรัพย์สิน ซึ่งนอกจากโรงงานอุตสาหกรรมที่ไม่ผ่านมาตรฐานด้านการจัดการมลภาวะ จะเป็นสาเหตุการเกิดมลพิษที่เรารู้จักกันดีแล้ว ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย

สาเหตุการเกิดมลพิษทางอากาศ

สาเหตุการเกิดมลพิษทางอากาศถูกแบ่งออกเป็น 3 ปัจจัยสำคัญ ดังนี้ 

1. สาเหตุการเกิดมลพิษจากการกระทำของมนุษย์

มักเกิดจากการเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์ รวมถึงการขยายตัวทางเศรษฐกิจและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ซึ่งส่งผลให้เกิดการใช้พลังงานทั้งในภาคอุตสาหกรรมและเกษตรกรรมในครัวเรือนมากขึ้น โดยเฉพาะในภาคอุตสาหกรรมที่ระบบการจัดการไม่มีประสิทธิภาพ รวมถึงขาดการตรวจวัดคุณภาพอากาศทั้งภายในและภายนอกโรงงานที่ได้มาตรฐาน ซึ่งหากโรงงานอุตสาหกรรมขาดการตรวจสอบอย่างต่อเนื่องและไม่มีการปรับปรุงใด ๆ มลพิษทางอากาศก็จะสร้างปัญหาเป็นวงกว้าง ทั้งต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมได้

2. สาเหตุการเกิดมลพิษจากธรรมชาติ

สาเหตุจากธรรมชาติเป็นสิ่งที่คาดเดาได้ยาก เช่น การระเบิดของภูเขาไฟจนทำให้เกิดควันและเถ้าถ่านกระจายสู่อากาศเป็นจำนวนมาก หรือมลพิษที่เกิดจากไฟป่า ทำให้เกิดหมอกควันที่เป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ รวมถึงมลพิษที่เกิดจากการเน่าเปื่อยของซากพืชซากสัตว์

3. สาเหตุการเกิดมลพิษจากแหล่งอื่น ๆ

เป็นสาเหตุที่ค่อนข้างซับซ้อน เนื่องจากไม่ได้เกิดจากมนุษย์หรือธรรมชาติโดยตรง แต่อาจเกิดจากการรวมตัวทางปฏิกิริยาเคมีจากแหล่งอื่น หรืออาจเกิดจากการรวมกันของทั้งสองอย่าง

การเกิดมลพิษทางอากาศส่งผลกระทบต่ออะไรบ้าง?

1. ทรัพยากรธรรมชาติ

การเกิดมลพิษ โดยเฉพาะทางอากาศจะทำให้เกิดการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมได้ง่าย และจะทำให้เกิดการเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมได้เร็วขึ้น เพราะเมื่อมีมลพิษทางอากาศเกิดขึ้น ทั้งพืชและสัตว์ย่อมได้รับผลกระทบได้อย่างไม่รู้จบ 

2. สุขภาพและคุณภาพชีวิต

เป็นผลกระทบต่อเนื่องจากทรัพยากรธรรมชาติที่เสื่อมโทรม เช่น  น้ำเสีย  อากาศไม่ดี จึงส่งผลต่อคุณภาพชีวิตให้ลดลง ทั้งสุขภาพกายที่อาจทำให้เกิดการแพ้อากาศ โรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ หรือโรคเกี่ยวกับการไหลเวียนของโลหิต  รวมถึงผลกระทบทางจิตใจที่อาจเกิดขึ้นด้วย

3. ทัศนวิสัยและอุณหภูมิ

เมื่ออากาศปนเปื้อนมลพิษจะทำให้เกิดชั้นบรรยากาศที่หนาแน่นขึ้นจนส่งผลให้อุณหภูมิอากาศลดต่ำลงกว่าปกติ อีกทั้งยังทำให้ทัศนวิสัยเลวลง ส่งผลต่อการมองเห็น จนอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุทั้งในอากาศ ท้องถนน และท้องน้ำ 

4. เศรษฐกิจ

เมื่อสิ่งแวดล้อมเกิดความเสื่อมโทรมจากมลพิษทางอากาศ จึงส่งผลต่อต้นทุนในการผลิตที่อาจสูงขึ้น

5. สังคม

เป็นปัญหาต่อเนื่องมาจากระบบเศรษฐกิจ ซึ่งส่งผลต่อความเป็นอยู่ของประชาชนและระบบสังคม จนเป็นสาเหตุของปัญหาความยากจนและอาชญากรรมตามมา

แนวทางแก้ไขมลพิษทางอากาศ

พวกเราทุกคนสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการลดสาเหตุการเกิดมลพิษได้ง่าย ๆ โดยเริ่มจากลดสารพิษที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศต่าง ๆ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการใช้ชีวิตประจำวันบางอย่างลง เช่น 

• ปลูกต้นไม้ เพื่อดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
• เลือกใช้รถสาธารณะแทนการใช้รถยนต์ส่วนตัวในระยะทางใกล้ ๆ เพื่อลดการปล่อยของเสียจากรถยนต์
• เปลี่ยนหลอดไฟจากหลอดไส้ เป็นหลอดฟลูออเรสเซนต์ เพราะจะช่วยลดสารคาร์บอนไดออกไซด์
• ปิดไฟ เครื่องใช้ไฟฟ้า เมื่อไม่ได้ใช้งาน 
• ลดการกินเนื้อสัตว์เนื่องจากอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์เป็นหนึ่งในสาเหตุการเกิดมลพิษ
• ลดการใช้ถุงพลาสติก โดยการเปลี่ยนมาใช้ถุงกระดาษ หรือถุงผ้าแทน
• จัดการระเบียบการเผาหญ้า หรือขยะมูลฝอย ลดการเผาไหม้ในที่โล่ง

  นอกจากการปรับพฤติกรรมในระดับบุคคลแล้ว ในภาคอุตสาหกรรม การป้องกันการเกิดมลพิษทางอากาศในกระบวนการทำงาน ยังจะช่วยลดผลกระทบได้อย่างเห็นผลด้วยเช่นกัน ซึ่งนอกจากภายในโรงงานควรจะมีการตรวจสอบมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมอย่างถูกต้องแล้ว การหมั่นตรวจสอบพื้นที่ใกล้เคียง ยังจะช่วยสร้างความมั่นใจให้กับชุมชนและส่งผลดีต่อภาพลักษณ์ขององค์กรด้วย 

ดูแลคุณภาพอากาศในภาคอุตสาหกรรมให้ดีตั้งแต่เริ่มต้นกับ Health & Envitech ผู้ให้บริการตรวจวัดคุณภาพอากาศผ่านการวิเคราะห์ผล และทดสอบในห้องปฏิบัติการที่ได้มาตรฐานในระดับสากล เราพร้อมให้คำปรึกษา และแนะนำมาตรการที่จะช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังช่วยลดมลพิษทางอากาศ และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น โดยทีมงานมืออาชีพมากประสบการณ์